Hipotiroidi/Haşimato ve Beslenme
Tiroit bezi küçücük ama vücudun enerjisini, metabolizmasını ve hatta ruh halini bile etkileyen çok önemli bir bezdir.
Tiroid bezi vücudumuzdaki yağ ve karbonhidrat metabolizmasını, kalp ve sinir sistemini, kadınlarda adet düzenini, beyin gelişimini ve kan kalsiyum seviyeleri gibi vücuttaki neredeyse tüm mekanizmaları etkilemektedir.
Tiroid hormonlarının yetersiz salgılanması sonucunda gelişen tabloya hipotiroidi, fazla salgılanması durumuna hipertiroidi adı verilir.
Tiroit hormon üretimini etkileyen durumlar:
Otoimmün hastalıklar
Bağırsak geçirgenliği artışı
Vitamin mineral eksiklikleri
Enfeksiyon, radyasyon, bazı ilaçlar
Toksinler, pestisitler, ağır metaller
Sağlıksız gıdalar
Bozulmuş sirkadiyen ritim
Sigara –alkol
Vücuttaki düşük dereceli kronik inflamasyon
Hipotiroidi durumunda daha az tiroit hormonu salgılandığı için metabolizma hızı yavaşlamaktadır. Dolayısıyla kişiler yavaş çalışan bir metabolizmaya sahip olmaktadırlar. Bazal metabolizma hızının yavaş olması, kan kolesterol seviyelerinin artmasına neden olur aynı zamanda kilo verme süreci de yavaşlatmakta, beslenmeye dikkat edilmediği takdirde kilo alımları görülebilmektedir. Hipotiroidi, yorgunluk ve halsizlik ile birlikte olan kilo alma, saç dökülmesi ve hafızada zayıflık gibi bulgulara da neden olabilmektedir.
Hashimoto hastalığı, iyot eksikliği, hipertiroidi tedavisi almış olmak, radyasyon tedavisi veya tiroid bezinin alınması hipotiroidiye sebep olarak gösterilmektedir.
Hipotiroidi Beslenme ve Yaşam Tarzı Önerileri
Hipotiroidide azalan metabolizma hızına bağlı olarak kilo alımı söz konusu olabilmektedir. Bu nedenle kilo vermek de amaçlanmalıdır.
Doğru bir beslenme programıyla birlikte düzenli egzersiz yapmak tiroit bezinin salgısını dengeler. Ayrıca yavaşlayan metabolizma hızını artırmaya da yardımcı olur.
Günlük protein ihtiyacının karşılanması azalan metabolizma hızının dengelenmesi ve tirit hormonlarının düzenli salınması için önemlidir. Bu nedenle et, tavuk, balık, süt, yoğurt, ayran, peynir, yumurta gibi protein içeren besinlere günlük beslenmede yer verilmelidir.
Diyette lif içeriği yüksek olan; sebze, meyve, kuru baklagiller gibi gıdalara yer vererek hipotiroidide sık görülen kabızlık riski de önlenebilir. Meyve tüketiminde özellikle posası yüksek, glisemik indeksi düşük meyveler tercih edilmeli, günde 2-3 porsiyon taze meyve, 2-3 porsiyon sebze tüketmelidir.
Probiyotik-yoğurt , kefir gibi fermente besinler tüketilmelidir.
Beyaz un ve şeker içeren glisemik indeksi yüksek besinler yerine tam buğday veya çavdar gibi unlardan yapılmış posa ve B vitamini açısından yüksek besinler tercih edilmelidir. Yine posa ve bitkisel proteinden zengin kurubaklagiller haftada 2 kere mutlaka tüketilmelidir.
Selenyum: Hipotiroidi olan bireylerin günlük beslenme programlarında deniz ürünleri, yumurta, yağlı tohumlar gibi zengin selenyum kaynakları yer almalıdır.
İyot: Tiroid fonksiyonlarının normal çalışabilmesi için diyet programıyla birlikte yeterli iyot alınmalıdır. Hipotiroidi olan bireylerde İyotlu tuz yenmemeli ancak iyot eksikliği varsa iyotlu tuz kullanılmalıdır.
D vitamini düzeylerine bakılmalı eksiklik varsa D vitamini alınmalı.
Guatrojenik Besinler: karnabahar, brokoli, lahana, karalahana, brüksel lahanası, turp, ıspanak, şalgam, mısır, soya sütü, tofu ve soya fasülyesi gibi guatrojenik besinlerin aşırı tüketiminden kaçınılmalıdır. Bu besinler çiğ tüketiminden kaçınılmalı, pişmiş bir şekilde ara ara tercih edilmelidir.
Soya Ve Soya İçeriği Olan Besinler : Soya içeriği olan besinlerde bulunan fitoöstrojenler tiroid hormonlarının salgılanmasına neden olan enzimlerin aktivitesini durdurduğu için tedavi sürecinde soya içeren besinler tüketilmemelidir.
Bromürden kaçınmak için Plastik yerine cam şişelerden su içilmeli.
Fazla kafeinden uzak durulmalı.
Kahve demir, kalsiyum ilacından hemen sonra tiroit ilaçları alınmamalı.
Zerdeçal ve resveratrol takviyesi tiroit hastalıklarında faydalı olabilmektedir.
Florürlü diş macunlarından uzak durulmalı.
Hipotiroidi varsa b2, b6, b9, b12 komplex vitaminleri takviyesi alınabilir.
