Erkeklerde Meme Büyümesi Utanç Değil, Ürolojik Bir Belirtiler Bütünü

Söyleşi:
Birçok erkek, göğüs bölgesinde büyüme veya dolgunluk fark ettiğinde bunu ya şaka konusu yapıyor ya da gizlemeye çalışıyor. Oysa bu durum düşündüğünüzden çok daha yaygın ve genellikle basit nedenlere dayanıyor.

Konuya ürolojik açıdan yaklaşan Prof. Dr. Tümay İpekçi, erkeklerde meme büyümesi (jinekomasti) hakkında en sık sorulan soruları yanıtladı.

Hocam, erkeklerde “meme büyümesi” tam olarak ne anlama geliyor?

Prof. Dr. Tümay İpekçi:
Aslında erkeklerde göğüs büyümesi iki şekilde olur:
Birincisi yağ birikimine bağlı görünüm değişikliğidir, biz buna pseudojinekomasti diyoruz.
İkincisi ise gerçek meme dokusu büyümesidir, yani jinekomasti.

Bu durumda meme başının altında sertçe bir doku hissedilir. Bazen ağrılı, bazen de yalnızca estetik bir rahatsızlık yaratır.

Kısacası, her “göğüs büyümesi” aynı anlama gelmez. Bu nedenle hangi dokunun büyüdüğünü anlamak için bir ürolojik muayene ve gerekirse ultrason gerekir.

Jinekomasti toplumda ne kadar sık görülüyor?

Prof. Dr. Tümay İpekçi:
Sanıldığından çok daha sık. Bilimsel veriler, belirgin şikâyet olmasa bile jinekomastinin erkeklerin %30–50’sinde hayatlarının bir döneminde görülebileceğini söylüyor. Yani her iki erkekten biri bir noktada bu durumu yaşıyor olabilir.

Ergenlik döneminde ortaya çıkan jinekomasti genellikle geçici ve zararsızdır; ancak erişkin yaşlarda hormonal, ilaç ya da metabolik nedenlerle ortaya çıkan durumlar daha dikkatle ele alınmalıdır.

Ürolojik açıdan bu durumun arkasında hangi mekanizmalar var?

Prof. Dr. Tümay İpekçi:
Temel neden, testosteron ve östrojen dengesinin bozulmasıdır. Erkek vücudu az miktarda da olsa östrojen üretir. Ancak testosteron seviyesi azaldığında veya bazı ilaçlar, hastalıklar ya da maddeler östrojenin etkisini artırdığında meme dokusu büyümeye başlar.

Bu dengesizlik ergenlikte geçici olabilir ama yetişkinlerde altta başka bir hormonal veya metabolik sorun yatabilir — örneğin testis fonksiyon bozukluğu, karaciğer hastalığı veya ilaç kullanımı gibi.

Dolayısıyla jinekomasti, çoğu zaman basit görünse de androlojik açıdan hormonal bir alarm işareti olabilir.

Hangi alışkanlıklar jinekomastiye yol açabiliyor?

Prof. Dr. Tümay İpekçi:
Ayrıca anabolik steroid kullanımı, aşırı alkol, esrar ve karaciğer hastalıkları da hormon dengesini bozarak bu tabloyu tetikler.

Bu nedenle jinekomasti her zaman sadece “yağ” değildir; bazen de vücudun hormon dengesinde bir sorun olduğunun habercisidir.

Erkeklerde süt salgısı (galaktore) da görülebiliyor mu?

Prof. Dr. Tümay İpekçi:
Evet, nadir de olsa görülebilir. Erkeklerde de meme dokusu ve süt kanalları bulunur, sadece testosteron baskısı altında oldukları için aktif değildirler.

Bazı ilaçlar veya hipofiz bezini etkileyen hastalıklar, prolaktin hormonunu artırdığında süt benzeri bir akıntı oluşabilir.

Bu genellikle zararsızdır; ama devam ederse veya kanlı bir akıntı varsa mutlaka doktora başvurulmalıdır.

Jinekomasti sadece fiziksel bir sorun mu, yoksa psikolojik etkileri de var mı?

Prof. Dr. Tümay İpekçi:
Psikolojik yönü çok önemli. Birçok erkek bu durumu “utanç verici” buluyor. Spor salonundan kaçan, denize girmek istemeyen, dar tişört giymeyen çok sayıda hasta görüyoruz.

Oysa bu durum oldukça yaygındır ve konuşulması bir zayıflık değil, kendine özen göstermenin bir parçasıdır.

Doğru tanı konduğunda tedaviye yönelmek hem fiziksel görünümü hem de özgüveni belirgin şekilde düzeltir.

Ne zaman doktora gidilmesi gerekir?

Prof. Dr. Tümay İpekçi:
Eğer göğüs bölgesinde tek taraflı bir büyüme, sert ve hareket etmeyen bir kitle, meme başı akıntısı veya ağrı varsa mutlaka bir üroloji ya da endokrinoloji uzmanı tarafından değerlendirilmelidir.

Erkeklerde meme kanseri oranı düşük olsa da (%1 civarında), erken tanı hayat kurtarır.

Ayrıca hızlı büyüyen, asimetrik veya hassas dokular da incelenmelidir.

Tedavi süreci nasıl ilerliyor?

Prof. Dr. Tümay İpekçi:
Tedavi tamamen nedene yöneliktir.
• İlaç kaynaklıysa, ilaç değiştirildiğinde düzelebilir.
• Hormon dengesizliği varsa, laboratuvar testleriyle neden belirlenir ve gerekirse endokrinolojik destek alınır.

Bazı erkekler testosteron takviyesiyle düzeleceğini düşünür ama bu her zaman doğru değildir. Testosteron tedavisi yalnızca eksikliği laboratuvarla kanıtlanmış hastalara uygulanmalıdır. Aksi halde östrojene dönüşüp durumu daha da kötüleştirebilir.

Son olarak, erkeklere bu konuda ne önerirsiniz?

Prof. Dr. Tümay İpekçi:
Öncelikle şunu bilmek gerekir: Jinekomasti utanılacak bir durum değildir.

Erken fark edilip doğru değerlendirilirse, kolayca kontrol altına alınabilir.

Erkekler, göğüs bölgesinde fark ettikleri her değişikliği önemsemeli, yaşam tarzlarını düzenlemeli, doktor kontrolü olmadan ilaç veya hormon kullanmamalı ve gerektiğinde bir üroloji uzmanına başvurmalıdır.

Bu durum hem fiziksel sağlığın hem de hormonal dengenin bir göstergesidir.