Bipolar Bozukluğun Klinik Psikoloji Tablosu – Uzm. Kl. Psk. Ubeydullah Yıldız

Açıklama

Bipolar bozukluk, kişinin duygu durumunda aşırı yükselmeler (mani) ve çökkünlükler (depresyon) arasında dalgalanmalar yaşadığı bir ruhsal bozukluktur. Bu dalgalanmalar bireyin düşüncelerini, davranışlarını, sosyal ilişkilerini ve işlevselliğini doğrudan etkilemektedir. Hastalık yalnızca geçici ruh hali değişikliklerinden ibaret değildir; süreklilik gösteren ve kişinin yaşam kalitesini belirgin biçimde bozan ciddi bir durumdur.

Belirtiler

• Kişi dönem dönem aşırı enerjik, taşkın veya öforik hissetmektedir.
• Kişi yoğun konuşma, hızlı düşünce akışı ve dikkat dağınıklığı yaşamaktadır.
• Kişi uykusuzluğa rağmen enerjik kalabilmektedir.
• Kişi depresif dönemlerde yoğun üzüntü, umutsuzluk ve ilgi kaybı hissetmektedir.
• Kişi intihar düşünceleri veya davranışları gösterebilmektedir.
• Kişi dönemsel olarak sosyal ve mesleki işlevsellikte belirgin bozulma yaşamaktadır.

Nedenleri

Bipolar bozukluğun nedenleri biyolojik, genetik ve psikososyal etkenlerin birleşiminden oluşmaktadır. Genetik yatkınlık en önemli risk faktörlerinden biridir. Beyindeki nörotransmitter dengesizlikleri, hormon değişiklikleri ve bazı beyin bölgelerindeki işlevsel farklılıklar biyolojik açıdan etkilidir. Stresli yaşam olayları, düzensiz uyku, yoğun iş yükü ve travmatik deneyimler de atağı tetikleyebilmektedir.

Başa Çıkma Yöntemleri

1. Psikiyatrik Değerlendirme ve İlaç Kullanımı
   Bipolar bozukluk tedavisinde psikiyatrist kontrolünde ilaç tedavisi temel yaklaşımlardan biridir. Duygudurum dengeleyiciler, antipsikotikler veya antidepresanlar tedavi sürecinde kullanılabilmektedir.

2. Psikoterapi
   Kısa süreli bilişsel terapi ve uzun süreli dinamik terapi, bireyin duygu durumunu düzenlemesine ve belirtilerle başa çıkmasına katkı sağlayabilmektedir. Terapi süreci bireyin tetikleyicilerini fark etmesine, uyum becerilerini geliştirmesine ve atak dönemlerini yönetmesine yardımcı olmaktadır.

3. Ek Destekleyici Yöntemler
   Düzenli uyku düzeni, sağlıklı beslenme, egzersiz, sosyal destek mekanizmalarının güçlendirilmesi ve stres yönetimi teknikleri tedavi sürecine katkıda bulunabilmektedir.

DSM-5’e Göre Bipolar ve İlişkili Bozukluklar

1. Bipolar I Bozukluk
   En az bir manik atak ve çoğunlukla depresif dönemlerle karakterizedir. Manik atak sırasında kişi işlevselliğini kaybedebilir.

• Aşırı enerji ve taşkınlık
• Uyku ihtiyacında azalma

1. Bipolar II Bozukluk
   Hipomani (daha hafif mani dönemi) ve majör depresif atakların bir arada görüldüğü tablodur.

• Enerji artışı ancak işlevselliğin tam kaybolmaması
• Uzun süren depresif dönemler

1. Siklotimi Bozukluğu
   En az iki yıl boyunca hafif depresif belirtiler ve hipomanik dönemlerin döngüsel olarak yaşandığı bir durumdur.

• Sık ruh hali dalgalanmaları
• Belirtilerin tam manik ya da majör depresif düzeye ulaşmaması

1. Diğer Belirtilen ve Belirtilmeyen Bipolar Bozukluklar
   Bipolar belirtilerin var olduğu ancak tam tanı kriterlerini karşılamadığı durumlar bu başlık altında yer almaktadır.

• Atipik belirtiler
• Karma epizodlar

Ne Zaman Profesyonel Yardım Alınmalı?

Duygu durum dalgalanmaları günlük yaşamı, iş ve sosyal ilişkileri ciddi şekilde bozuyorsa, intihar düşünceleri mevcutsa veya kişi kendine ya da çevresine zarar verme riski taşıyorsa profesyonel yardım alınması gerekmektedir. Psikiyatri ve psikoterapi desteği bu süreçte kişinin güvenliği ve iyileşmesi için hayati öneme sahiptir. Bipolar bozukluk, kişinin yaşamını derinden etkileyen ancak doğru destekle yönetilebilen bir ruhsal durumdur. Psikiyatri ve psikoterapi desteğiyle birlikte birey, duygu durumunu dengeleyebilir ve daha sağlıklı bir yaşam sürdürebilir. Sabır, güven ve profesyonel destek bu süreçte önemli bir fark yaratmaktadır. Esenlikle kendi yolunuzu bulma dileğiyle…